Ceny energii systematycznie rosną i nic nie wskazuje żeby miało się to zmienić. Trudno wyobrazić sobie życie bez prądu i ogrzewania - czy nie pozostaje nam więc nic innego jak zaciskać zęby i płacić słone rachunki?
Najwięcej energii zużywamy na ogrzewanie pomieszczeń. Dlatego oszczędzanie energiipowinniśmy rozpocząć od rozsądnego gospodarowania ogrzewaniem. Kluczowym jest oczywiście zapewnienie dobrej izolacji termicznej – ocieplenie ścian, stropów, dachu oraz zastosowanie nowoczesnych okien. Dobra izolacja pozwoli zredukować zużycie ciepła o 30%. Warto rozważyć też następujące kwestie:
- optymalna temperatura w pokoju dziennym to 20-21°C, nie ma więc potrzeby mocniejszego nagrzewania,
- zwiększenie temperatury w pomieszczeniu tylko o 1°C zwiększa zużycie energii o ok. 5%,
- specjalne maty z folii aluminiowej umieszczone za grzejnikami odbijają ciepło dzięki czemu zwiększają efektywność ogrzewania,
- na noc oraz pod nieobecność mieszkańców temperaturę w pomieszczeniach można obniżyć – nieoceniona może okazać się automatyka sterująca temperaturą i ogrzewaniem w domu.
Sprzęt RTV i AGD zasilany energią elektryczną znajduje się na wyposażeniu każdego gospodarstwa domowego. W jaki sposób możemy zredukować ilość zużywanego przez niego prądu? Pomyśleć o tym powinniśmy już w momencie zakupu urządzenia – kluczowym parametrem jest moc, podawana zazwyczaj na tabliczce z tyłu obudowy. Mniejsza moc to mniejsze zużycie energii. Warto też zwrócić uwagę na klasę energetyczną – parametr informujący jak wygląda efektywność energetyczna w konkretnym urządzeniu na tle innych, tego samego typu. Podawany jest w skali literowej od A (wysoka efektywność) do G (niska efektywność).
Oczywiście na poziom zużycia energii ma też wpływ sposób eksploatacji urządzeń elektrycznych, pomocne mogą być poniższe rady.
Lodówka
- powinna być ustawiona w możliwie chłodnym miejscu, a więc z dala od grzejników i kuchenek; wskazane jest, aby nie padało na nią światło słoneczne,
- do lodówki nie należy wkładać produktów ciepłych,
- ważny jest stan uszczelek; włóż kartkę w drzwi lodówki, jeśli daje się łatwo wyciągnąć uszczelki trzeba wymienić,
- unikaj niepotrzebnego „wietrzenia lodówki”,
- 5 mm warstwa lodu zwiększa zużycie energii o 20%, dlatego należy stosować częste rozmrażanie,
- kratki wentylacyjne z tyłu lodówki nie powinny być przykryte; najlepiej aby lodówka stała minimum 10 cm od ściany.
Czajnik elektryczny
- nie należy gotować większej ilości wody niż niezbędne, nie napełniajmy czajnika do pełna gdy gotujemy wodę na filiżankę herbaty,
- kamień i osad zmniejszają efektywność urządzenia – należy go więc systematycznie usuwać.
Pralka
- uruchamiaj pranie kiedy pralka jest pełna,
- korzystaj z programów energooszczędnych,
- kupuj nowoczesne pralki - posiadają szereg funkcji i programów pozwalających oszczędzać energię, np. funkcje ważenia wsadu i doboru ilości wody do prania,
- w miarę możliwości pierz w niskiej temperaturze.
Komputer
- znacznie mniej energii pobierają laptopy niż komputery biurkowe,
- im mocniejszy procesor i karta graficzna tym bardziej energochłonny komputer; jeżeli nie jesteś fanem najnowszych gier nie śrubuj niepotrzebnie parametrów kupowanego zestawu,
- jeżeli jeszcze posiadasz monitor kineskopowy, najwyższy czas odesłać go do lamusa – monitory LCD zużywają o polowe mniej energii.
Gotowanie
- wielkość garnka powinna być dopasowana do wielkości palnika/płyty grzejnej; jeśli garnek będzie za mały, zamiast jego zawartości będziemy ogrzewać powietrze,
- znacznie efektywniejsze jest gotowanie w naczyniach zamkniętych, nawet o 30%, stosujmy więc przykrywki,
- dno garnka powinno być gładkie i oczyszczone – wtedy znacznie lepiej przewodzi ciepło,
- piekarnik można śmiało wyłączyć 10 minut przed końcem pieczenia.
Oświetlenie
Od kilku lat powszechnie dostępne na rynku są świetlówki kompaktowe które można używać jako zamienniki dla tradycyjnych żarówek. Są droższe ale zużywają przeciętnie 5 razy mniej energii – jest to oszczędność trudna do pogardzenia. Trzeba tylko zwrócić uwagę na jedną, charakterystyczną wadę nowoczesnych świetlówek – częste włączanie i wyłączanie drastycznie skraca ich żywotność. Dlatego w punktach, gdzie światło włączane jest na krótko (np. WC, piwnica), ekonomiczność świetlówek może okazać się mocno wątpliwa.
niedziela, 4 marca 2012
Bez prądu ani rusz - Agregaty prądotwórcze
Otaczający nas świat nie może istnieć bez energii elektrycznej. Prąd napędza nasze codzienne życie począwszy od porannej kawy, skończywszy na wieczornym seansie filmowym.
Niestety nie możemy całkowicie wykluczyć kłopotliwych sytuacji związanych z brakiem prądu, możemy jednak ograniczyć jego skutki wykorzystując w takich sytuacjach agregat prądotwórczy.
Agregaty prądotwórcze, nazywany również zespołem prądotwórczym lub generatorem prądotwórczym, jak podaje encyklopedia jest to „autonomiczny zespół do wytwarzania energii elektrycznej”. Produkowane są powszechnie agregaty wytwarzające napięcie 1 fazowe –230V (o mocy od kilku do kilkunastu kW) oraz 3 fazowe 400V. Urządzenia tego typu mają swoje zastosowanie wszędzie tam, gdzie przerwa w dostawie energii elektrycznej może być uciążliwa lub spowodować nieodwracalne skutki, czyli w szpitalach, na lotniskach, w zakładach produkcyjnych jak również w biurach, supermarketach, kinach itp.
Budowa agregatu
Na rynku występują agregaty o mocy od kilku do kilku tysięcy kilowatów. Najczęściej moc urządzeń podawana jest jednak e w kilovoltamperach “kVA”, aby określić moc w kilowatach “kW” należy przemnożyć podaną moc w kVA przez 0,8 (tzw. współczynnik mocy costans) np: Producent podaje że agregat prądotwórczy posiada moc 450 kVA * 0,8 = 360 kW.
Mówi się również o tzw. mocy ciągłej i mocy awaryjnej agregatu.
Moc awaryjna (tzw. LTP) - moc zespołu używanego do awaryjnego zasiania, maksymalna moc dostępna przy zmiennym obciążeniu. Roczny limit 500 godzin. Nie dopuszcza się przeciążeń.
Moc ciągłą (PRP) - moc przy pracy ciągłej przy zmiennym obciążeniu dla nieograniczonego czasu pracy. W razie potrzeby możliwe jest 10 % przeciążenie.
Podstawowymi elementami agregatu są silnik i prądnica.
Stosuje się silniki różnych producentów np.: wysokoprężne IVECO MOTORS, VOLVO PENTA, PERKINS, MTU, HATZ, LOMBARDINI, DEUTZ lub benzynowe HONDA, VANGUARD. Zadaniem silnika jest wytworzenie energii mechanicznej która wprawi w ruch prądnicę.
Zespół prądotwórczy (w zależności oczywiście od wersji) wyposażony jest między innymi w tłumik wydechu spalin, zbiornik paliwa umieszczony w stalowej ramie, amortyzatory metalowo gumowe do tłumienia drgań akumulatory rozruchowe, panel sterujący itp. Dostępnych jest szereg opcji dodatkowych między innymi: zewnętrzne zbiorniki paliwa, obudowy chroniące przed warunkami atmosferycznymi oraz wyciszające, zabudowy kontenerowe, panele automatycznego uruchamiania, układu Samoczynnego Załączania Rezerwy – tzw. układy SZR.
Agregaty wyposażone są w systemy zabezpieczeń i czujników:
wyłączniki magneto-termiczne zabezpieczające prądnicę.
czujniki ciśnienia oleju, temperatury oraz poziomu paliwa dla zabezpieczenia silnika.
Wykorzystanie
Agregat może stanowić:
samodzielne źródło energii – jedyne źródło zasilające wybraną grupę odbiorników.
rezerwowe źródło energii - normalnie odbiorniki zasilane są z sieci energetycznej, natomiast po zaniku zasilania - z agregatu, przy czym uruchomienie agregatu i przełączenie zasilania (z sieci na agregat i odwrotnie) może odbywać się w sposób ręczny lub w pełni automatyczny (agregat z tak zwanym samostartem i układem SZR)
jednostkę przystosowana do równoległej pracy z siecią energetyczną (rzadsze rozwiązanie) – energia wytworzona przez agregat dostarczana (sprzedawana) do rejonu energetycznego, lub energia ta pokrywa zapotrzebowanie szczytowe odbiorcy, w przypadku gdy w pewnych godzinach przydzielona energia z rejonu energetycznego jest niewystarczająca. W obrębi tego typu pracy możliwa jest również prac równoległa agregat-agregat.
Przeważnie agregaty małej mocy od 1 do 12 kVA stanowią samodzielne jednostki prądotwórcze wykorzystywane na placach budowlanych lub do oświetlenia domów jednorodzinnych. Mały agregat najczęściej napędzany benzyną, umieszczony w stalowej ramie do której opcjonalnie mogą być przymocowane kółka do przetaczania.
Agregaty dużej mocy zabudowane na podwoziu jezdnym stanowią mobilne samodzielne jednostki prądotwórcze zapewniające energie elektryczna wszędzie tam gdzie nie mamy możliwości pozyskania energii o dużej mocy.
Dzięki temu rozwiązaniu można zasilać duże place budowy.
Często spotykamy również połączenia agregatu wraz z wieżą oświetleniową popularnie zwane najśnicami. Dzięki takim rozwiązania można oświetlać miejsca awarii, place budowy.
SZR - Układ Samoczynnego Załączenia Rezerwy.
Budowany jest na ogół jako zestaw dwu styczników cztero lub trzy polowych, z wzajemną, podwójną blokadą pozycji: mechaniczną i elektryczną. Przy większych mocach stosuje się głównie przełącznik z napędem silnikowym.
Należy również pamiętać o tym że agregat nawet z najnowocześniejszą automatyką i układem SZR potrzebuje minimum kilka, kilkanaście sekund na ponowne podanie napicia na obiekt, co dla pewnych odbiorników może być niedopuszczalne: komputery, urządzenia medyczne podtrzymujące życie, sale operacyjne, pewne linie technologiczne lub ich wybrane fragmenty itp. Wówczas niezbędne jest zastosowanie do zasilania tych odbiorników systemów bezprzerwowego podtrzymania napięcia tzw. UPS.
Zanim dokonasz zakupu
Pamiętaj na rynku występuje cała gama różnych urządzeń. Warto zastanowić się jakiego urządzenia potrzebujemy. Czy agregat będzie podpięty do sieci energetycznej? Czy potrzebujemy większy zbiornik paliwa? Czy wybrać agregat otwarty lub obudowany? Na pewno na te jak i wiele innych pytań uzyskacie Państwo odpowiedź w Portalu Pradotworcze.pl
Agregat stanowi o Twoim bezpieczeństwie. Warto wcześniej przewidzieć i zakupić urządzenie, które daje pewność w dostawie prądu. Po to jest zasilanie awaryjne by uniknąć zbędnych problemów.
Budowa agregatu
Na rynku występują agregaty o mocy od kilku do kilku tysięcy kilowatów. Najczęściej moc urządzeń podawana jest jednak e w kilovoltamperach “kVA”, aby określić moc w kilowatach “kW” należy przemnożyć podaną moc w kVA przez 0,8 (tzw. współczynnik mocy costans) np: Producent podaje że agregat prądotwórczy posiada moc 450 kVA * 0,8 = 360 kW.
Mówi się również o tzw. mocy ciągłej i mocy awaryjnej agregatu.
Moc awaryjna (tzw. LTP) - moc zespołu używanego do awaryjnego zasiania, maksymalna moc dostępna przy zmiennym obciążeniu. Roczny limit 500 godzin. Nie dopuszcza się przeciążeń.
Moc ciągłą (PRP) - moc przy pracy ciągłej przy zmiennym obciążeniu dla nieograniczonego czasu pracy. W razie potrzeby możliwe jest 10 % przeciążenie.
Podstawowymi elementami agregatu są silnik i prądnica.
Stosuje się silniki różnych producentów np.: wysokoprężne IVECO MOTORS, VOLVO PENTA, PERKINS, MTU, HATZ, LOMBARDINI, DEUTZ lub benzynowe HONDA, VANGUARD. Zadaniem silnika jest wytworzenie energii mechanicznej która wprawi w ruch prądnicę.
Zespół prądotwórczy (w zależności oczywiście od wersji) wyposażony jest między innymi w tłumik wydechu spalin, zbiornik paliwa umieszczony w stalowej ramie, amortyzatory metalowo gumowe do tłumienia drgań akumulatory rozruchowe, panel sterujący itp. Dostępnych jest szereg opcji dodatkowych między innymi: zewnętrzne zbiorniki paliwa, obudowy chroniące przed warunkami atmosferycznymi oraz wyciszające, zabudowy kontenerowe, panele automatycznego uruchamiania, układu Samoczynnego Załączania Rezerwy – tzw. układy SZR.
Agregaty wyposażone są w systemy zabezpieczeń i czujników:
wyłączniki magneto-termiczne zabezpieczające prądnicę.
czujniki ciśnienia oleju, temperatury oraz poziomu paliwa dla zabezpieczenia silnika.
Wykorzystanie
Agregat może stanowić:
samodzielne źródło energii – jedyne źródło zasilające wybraną grupę odbiorników.
rezerwowe źródło energii - normalnie odbiorniki zasilane są z sieci energetycznej, natomiast po zaniku zasilania - z agregatu, przy czym uruchomienie agregatu i przełączenie zasilania (z sieci na agregat i odwrotnie) może odbywać się w sposób ręczny lub w pełni automatyczny (agregat z tak zwanym samostartem i układem SZR)
jednostkę przystosowana do równoległej pracy z siecią energetyczną (rzadsze rozwiązanie) – energia wytworzona przez agregat dostarczana (sprzedawana) do rejonu energetycznego, lub energia ta pokrywa zapotrzebowanie szczytowe odbiorcy, w przypadku gdy w pewnych godzinach przydzielona energia z rejonu energetycznego jest niewystarczająca. W obrębi tego typu pracy możliwa jest również prac równoległa agregat-agregat.
Przeważnie agregaty małej mocy od 1 do 12 kVA stanowią samodzielne jednostki prądotwórcze wykorzystywane na placach budowlanych lub do oświetlenia domów jednorodzinnych. Mały agregat najczęściej napędzany benzyną, umieszczony w stalowej ramie do której opcjonalnie mogą być przymocowane kółka do przetaczania.
Agregaty dużej mocy zabudowane na podwoziu jezdnym stanowią mobilne samodzielne jednostki prądotwórcze zapewniające energie elektryczna wszędzie tam gdzie nie mamy możliwości pozyskania energii o dużej mocy.
Dzięki temu rozwiązaniu można zasilać duże place budowy.
Często spotykamy również połączenia agregatu wraz z wieżą oświetleniową popularnie zwane najśnicami. Dzięki takim rozwiązania można oświetlać miejsca awarii, place budowy.
SZR - Układ Samoczynnego Załączenia Rezerwy.
Budowany jest na ogół jako zestaw dwu styczników cztero lub trzy polowych, z wzajemną, podwójną blokadą pozycji: mechaniczną i elektryczną. Przy większych mocach stosuje się głównie przełącznik z napędem silnikowym.
Należy również pamiętać o tym że agregat nawet z najnowocześniejszą automatyką i układem SZR potrzebuje minimum kilka, kilkanaście sekund na ponowne podanie napicia na obiekt, co dla pewnych odbiorników może być niedopuszczalne: komputery, urządzenia medyczne podtrzymujące życie, sale operacyjne, pewne linie technologiczne lub ich wybrane fragmenty itp. Wówczas niezbędne jest zastosowanie do zasilania tych odbiorników systemów bezprzerwowego podtrzymania napięcia tzw. UPS.
Zanim dokonasz zakupu
Pamiętaj na rynku występuje cała gama różnych urządzeń. Warto zastanowić się jakiego urządzenia potrzebujemy. Czy agregat będzie podpięty do sieci energetycznej? Czy potrzebujemy większy zbiornik paliwa? Czy wybrać agregat otwarty lub obudowany? Na pewno na te jak i wiele innych pytań uzyskacie Państwo odpowiedź w Portalu Pradotworcze.pl
Agregat stanowi o Twoim bezpieczeństwie. Warto wcześniej przewidzieć i zakupić urządzenie, które daje pewność w dostawie prądu. Po to jest zasilanie awaryjne by uniknąć zbędnych problemów.
Instalacje c.o.
Instalacje c.o. Radom dystrybuują ciepło w całym kompleksie budowlanym. Podwyższona temperatura bierze się z przetworzenia odpowiedniego paliwa w jednym, specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu jakim jest kotłownia.
Instalacje c.o. Radom dystrybuują ciepło w całym kompleksie budowlanym. Podwyższona temperatura bierze się z przetworzenia odpowiedniego paliwa w jednym, specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu jakim jest kotłownia. W całym tym systemie piec nazywamy kotłem centralnego ogrzewania, a elementy rozprowadzające ciepło w pomieszczeniach to grzejniki.
Do dystrybucji ciepła wykorzystywane są trzy podstawowe nośniki: woda, para wodna lub powietrze. Instalacje c.o. Radom różnią się zasięgiem i wielkością. Zastosowanie mają systemy obejmujące jedno mieszkanie (centralne ogrzewanie etażowe), jeden budynek (centralne ogrzewanie grawitacyjne), kilka budynków (systemy c.o. z wymuszonym obiegiem).
Grzejniki stanowią jeden z elementów składających się na instalacje c.o. Są to wymienniki cieplne typu woda – powietrze, a używa się ich powszechnie w różnego typu pomieszczeniach dostosowując ich wielkość i formę do wymagań danego wnętrza. Działanie grzejników opiera się o przepływ gorącej wody lub pary.
Ze względu na sposób ogrzewania wyróżniamy:
· grzejniki gazowe
· grzejniki konwekcyjne – zasilane prądem elektrycznym lub gorącą wodą, ogrzewają pomieszczenie za pomocą grawitacyjnego przepływu masy powietrza
· grzejniki radiatorowe
· grzejniki nadmuchowe – połączenie grzejnika konwektorowego z wentylatorem napędzanym energią elektryczną
Wpływ na wybór grzejnika mają między innymi parametry instalacji Najczęściej stosowanymi grzejnikami w instalacjach centralnego ogrzewania są grzejniki stalowe płytowe i grzejniki konwektorowe. Te dwa konkretne rodzaje charakteryzują się małą pojemnością wodną, małą bezwładnością cieplną, estetycznością oraz możliwością łatwego montażu. Grzejniki płytowe zalecane są do instalacji, w której jest wymuszony obieg wody. Można je stosować również w instalacjach grawitacyjnych, ale należy wówczas pamiętać o tym, że wszystkie zamontowane grzejniki powinny być płytowe.Grzejniki można łączyć z instalacją wykonaną ze stali, miedzi lub tworzywa. Dzięki małej bezwładności cieplnej, szybko po włączeniu kotła odczuwalny jest wzrost temperatury. Niewielka głębokość zabudowy i możliwość stosowania grzejników o tej samej mocy ale różnej wielkości pozwala na dowolną aranżację wnętrz.
Grzejniki konwektorowe należą do urządzeń ogrzewania bezpośredniego. Dają one możliwość szybkiego ogrzania pomieszczenia zaraz po włączeniu pieca. Zawdzięczają to zastosowaniu wewnątrz elementu grzejnego, który ogrzewa bezpośrednio powietrze, a to następnie unosząc się w górę ogrzewa otoczenie. Ich zaletą są również niewielkie wymiary, mała waga, łatwość montażu. Mają małą pojemność wodną, dzięki której doskonale sprawdzają się ze zautomatyzowaną instalacją grzewczą. Nowoczesne konwektory posiadają też na wyposażeniu regulatory umożliwiające utrzymanie nastawionej temperatury. Konwektory mogą być stosowane przede wszystkim jako dodatkowe źródło ogrzewania np. w korytarzach, sklepach oraz jako główne źródło ogrzewania w domkach działkowych, gdzie świetnie spełniają swoją rolę.
Specyficzną, ale coraz bardziej popularną formą ogrzewania jest ogrzewanie podłogowe. W tym przypadku ciepło emitowane jest poprzez całą powierzchnię podłogi, co gwarantuje najbardziej optymalne warunki w danym pomieszczeniu. Ogrzewanie podłogowe dzieli się na elektryczne i wodne.
Ze względu na materiał, z jakiego wykonane są grzejniki, można podzielić je na: grzejniki aluminiowe, oraz stalowe.
Marka Hydrostar, jako czołowy dystrybutor systemów zawierających instalacje c.o. Radom oraz wysokiej klasy elementów składowych, ma w swojej ofercie najwyższej jakości grzejniki znanych i cenionych na rynku producentów. Dysponujemy nowoczesnymi oraz eleganckimi grzejnikami aluminiowymi marki Ferroli i Faral; grzejnikami łazienkowymi Luxor, Purmo, Instal Projekt, Gorgiel i Enix. Nasza oferta obejmuje także estetyczne grzejniki stalowe Radson, Zehnder oraz Purmo – przeznaczone do stosowania w obiektach służby zdrowia o podwyższonych wymaganiach higienicznych i Ratec – przydatne przy ogrzewaniu pomieszczeń o dużym lub całkowitym przeszkleniu (salony, sklepy czy restauracje).
Instalacje c.o. Radom dystrybuują ciepło w całym kompleksie budowlanym. Podwyższona temperatura bierze się z przetworzenia odpowiedniego paliwa w jednym, specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu jakim jest kotłownia. W całym tym systemie piec nazywamy kotłem centralnego ogrzewania, a elementy rozprowadzające ciepło w pomieszczeniach to grzejniki.
Do dystrybucji ciepła wykorzystywane są trzy podstawowe nośniki: woda, para wodna lub powietrze. Instalacje c.o. Radom różnią się zasięgiem i wielkością. Zastosowanie mają systemy obejmujące jedno mieszkanie (centralne ogrzewanie etażowe), jeden budynek (centralne ogrzewanie grawitacyjne), kilka budynków (systemy c.o. z wymuszonym obiegiem).
Grzejniki stanowią jeden z elementów składających się na instalacje c.o. Są to wymienniki cieplne typu woda – powietrze, a używa się ich powszechnie w różnego typu pomieszczeniach dostosowując ich wielkość i formę do wymagań danego wnętrza. Działanie grzejników opiera się o przepływ gorącej wody lub pary.
Ze względu na sposób ogrzewania wyróżniamy:
· grzejniki gazowe
· grzejniki konwekcyjne – zasilane prądem elektrycznym lub gorącą wodą, ogrzewają pomieszczenie za pomocą grawitacyjnego przepływu masy powietrza
· grzejniki radiatorowe
· grzejniki nadmuchowe – połączenie grzejnika konwektorowego z wentylatorem napędzanym energią elektryczną
Wpływ na wybór grzejnika mają między innymi parametry instalacji Najczęściej stosowanymi grzejnikami w instalacjach centralnego ogrzewania są grzejniki stalowe płytowe i grzejniki konwektorowe. Te dwa konkretne rodzaje charakteryzują się małą pojemnością wodną, małą bezwładnością cieplną, estetycznością oraz możliwością łatwego montażu. Grzejniki płytowe zalecane są do instalacji, w której jest wymuszony obieg wody. Można je stosować również w instalacjach grawitacyjnych, ale należy wówczas pamiętać o tym, że wszystkie zamontowane grzejniki powinny być płytowe.Grzejniki można łączyć z instalacją wykonaną ze stali, miedzi lub tworzywa. Dzięki małej bezwładności cieplnej, szybko po włączeniu kotła odczuwalny jest wzrost temperatury. Niewielka głębokość zabudowy i możliwość stosowania grzejników o tej samej mocy ale różnej wielkości pozwala na dowolną aranżację wnętrz.
Grzejniki konwektorowe należą do urządzeń ogrzewania bezpośredniego. Dają one możliwość szybkiego ogrzania pomieszczenia zaraz po włączeniu pieca. Zawdzięczają to zastosowaniu wewnątrz elementu grzejnego, który ogrzewa bezpośrednio powietrze, a to następnie unosząc się w górę ogrzewa otoczenie. Ich zaletą są również niewielkie wymiary, mała waga, łatwość montażu. Mają małą pojemność wodną, dzięki której doskonale sprawdzają się ze zautomatyzowaną instalacją grzewczą. Nowoczesne konwektory posiadają też na wyposażeniu regulatory umożliwiające utrzymanie nastawionej temperatury. Konwektory mogą być stosowane przede wszystkim jako dodatkowe źródło ogrzewania np. w korytarzach, sklepach oraz jako główne źródło ogrzewania w domkach działkowych, gdzie świetnie spełniają swoją rolę.
Specyficzną, ale coraz bardziej popularną formą ogrzewania jest ogrzewanie podłogowe. W tym przypadku ciepło emitowane jest poprzez całą powierzchnię podłogi, co gwarantuje najbardziej optymalne warunki w danym pomieszczeniu. Ogrzewanie podłogowe dzieli się na elektryczne i wodne.
Ze względu na materiał, z jakiego wykonane są grzejniki, można podzielić je na: grzejniki aluminiowe, oraz stalowe.
Marka Hydrostar, jako czołowy dystrybutor systemów zawierających instalacje c.o. Radom oraz wysokiej klasy elementów składowych, ma w swojej ofercie najwyższej jakości grzejniki znanych i cenionych na rynku producentów. Dysponujemy nowoczesnymi oraz eleganckimi grzejnikami aluminiowymi marki Ferroli i Faral; grzejnikami łazienkowymi Luxor, Purmo, Instal Projekt, Gorgiel i Enix. Nasza oferta obejmuje także estetyczne grzejniki stalowe Radson, Zehnder oraz Purmo – przeznaczone do stosowania w obiektach służby zdrowia o podwyższonych wymaganiach higienicznych i Ratec – przydatne przy ogrzewaniu pomieszczeń o dużym lub całkowitym przeszkleniu (salony, sklepy czy restauracje).
Tani kolektor słoneczny
Kolektor słoneczny pozwala oszczędzać pieniądze a niekiedy także czas, marnowane wcześniej na przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Szkoda tylko, że firmowy kolektor jest taki strasznie drogi. Może więc warto zrobić sobie własny?
Jeśli kiedyś przyszło Ci do głowy ogrzewać wodę przy użyciu energii słonecznej, z pewnością przeraziły Cię wysokie ceny kolektorów słonecznych. W sumie nic dziwnego, bo ich ceny są póki co obłędne. I w mojej opinii totalnie nie do przyjęcia.
Sprzedawcy kolektorów oczywiście będą Ci wmawiać, że one się bardzo szybko zwrócą i dalej będziesz już tylko oszczędzać mnóstwo kasy. Proponuję te bzdury przeliczyć własnoręcznie, to się okaże, że kupiony zestaw solarny zwróci się najwcześniej po dobrych kilku (na przykład ośmiu) latach, i to tylko wtedy, gdy ogrzewasz wodę drogą energią elektryczną. Bo oprócz kosztów samej inwestycji w kolektory, płacić trzeba za:
* prąd do napędu pompki obiegowej,
* uzupełnianie niezamarzającego płynu w kolektorach i jego wymianę co kilka lat,
* przeglądy.
Jak więc mądrze wykorzystać energię słoneczną? Zrobić własny kolektor słoneczny.
Budowa kolektora słonecznego
Nie okłamujmy się... Typowy kolektor słoneczny to nie jest wytwór technologii dostępnej tylko bogatym firmom. W płaskim kolektorze wyrafinowane może być tylko pokrycie selektywne, które pochłania dużo energii a wypromieniowuje jej mało. Można więc śmiało zbudować prosty płaski kolektor słoneczny. Pominięcie pokrycia selektywnego zmniejszy uzysk ciepła, ale przecież za cenę firmowego kolektora można zrobić kilka kolektorów domową robotą!
Budowa kolektora słonecznego (płaskiego) jest bardzo mało skomplikowana. W drewnianej obudowie umieszcza się warstwę materiału izolacyjnego -- styropianu, płyty z pianki poliuretanowej albo wełny mineralnej. Na tej płycie umieszcza się tzw. absorber -- płytę z blachy, która będzie odpowiadać za pochłonięcie energii promieniowania słonecznego i zamianę jej na ciepło. Czyli po prostu będzie ogrzewana promieniami słońca. Do płyty zamontowany jest tzw. wymiennik ciepła. Zazwyczaj są to metalowe rurki, które odbierają ciepło od absorbera i podgrzewają zawartą w środku nich wodę. Wymiennik jest przynitowany, przylutowany lub w inny sposób przymocowany do absorbera. Rurki wyprowadzone są na zewnątrz obudowy, która od wierzchu zamknięta jest szybą.
Jeśli kiedyś przyszło Ci do głowy ogrzewać wodę przy użyciu energii słonecznej, z pewnością przeraziły Cię wysokie ceny kolektorów słonecznych. W sumie nic dziwnego, bo ich ceny są póki co obłędne. I w mojej opinii totalnie nie do przyjęcia.
Sprzedawcy kolektorów oczywiście będą Ci wmawiać, że one się bardzo szybko zwrócą i dalej będziesz już tylko oszczędzać mnóstwo kasy. Proponuję te bzdury przeliczyć własnoręcznie, to się okaże, że kupiony zestaw solarny zwróci się najwcześniej po dobrych kilku (na przykład ośmiu) latach, i to tylko wtedy, gdy ogrzewasz wodę drogą energią elektryczną. Bo oprócz kosztów samej inwestycji w kolektory, płacić trzeba za:
* prąd do napędu pompki obiegowej,
* uzupełnianie niezamarzającego płynu w kolektorach i jego wymianę co kilka lat,
* przeglądy.
Jak więc mądrze wykorzystać energię słoneczną? Zrobić własny kolektor słoneczny.
Budowa kolektora słonecznego
Nie okłamujmy się... Typowy kolektor słoneczny to nie jest wytwór technologii dostępnej tylko bogatym firmom. W płaskim kolektorze wyrafinowane może być tylko pokrycie selektywne, które pochłania dużo energii a wypromieniowuje jej mało. Można więc śmiało zbudować prosty płaski kolektor słoneczny. Pominięcie pokrycia selektywnego zmniejszy uzysk ciepła, ale przecież za cenę firmowego kolektora można zrobić kilka kolektorów domową robotą!
Budowa kolektora słonecznego (płaskiego) jest bardzo mało skomplikowana. W drewnianej obudowie umieszcza się warstwę materiału izolacyjnego -- styropianu, płyty z pianki poliuretanowej albo wełny mineralnej. Na tej płycie umieszcza się tzw. absorber -- płytę z blachy, która będzie odpowiadać za pochłonięcie energii promieniowania słonecznego i zamianę jej na ciepło. Czyli po prostu będzie ogrzewana promieniami słońca. Do płyty zamontowany jest tzw. wymiennik ciepła. Zazwyczaj są to metalowe rurki, które odbierają ciepło od absorbera i podgrzewają zawartą w środku nich wodę. Wymiennik jest przynitowany, przylutowany lub w inny sposób przymocowany do absorbera. Rurki wyprowadzone są na zewnątrz obudowy, która od wierzchu zamknięta jest szybą.
Wielka kasa z wiatraków! Na wichurze też można zarobić!
W gminie Bielany, w Wojewódkach Górnych w powiecie sokołowskim powstanie potężna farma wiatrowa. I etap prac obejmuje wybudowanie 6 turbin wiatrowych o mocy 1,5 MW każda. Docelowo jest przewidziana budowa 16 turbin wiatrowych.
W gminie Bielany, w Wojewódkach Górnych powstanie potężna farma wiatrowa. W Sokołowie Podlaskim 24 października 2008 r. powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością "POLSKA ENERGIA WIATROWA". Prezesem spółki jest Krzysztof Czarkowski, wiceprezesami: Wiesław Niedziółka i Adam Wnuk- Lipiński.
Krzysztof Czarkowski jest brokerem ubezpieczeniowym w Sokołowie Podlaskim, Wiesław Niedziółka prowadzi dwie fermy indyków rzeźnych w okolicach Sokołowa (w Dziegietni – 4,2 tys. m2 i w Kolonii Krypy- 4,5 tys. m2). Jesienią 2008 r. wystąpili oni do gminy Bielany o wydanie warunków technicznych i pozwolenia na budowę farmy. I etap prac obejmuje wybudowanie 6 turbin wiatrowych o mocy 1,5 MW każda. Docelowo jest przewidziana budowa 16 turbin wiatrowych. Orientacyjny koszt budowy I etapu to kilkadziesiąt milionów złotych.
Na taką inwestycję obecnie można pozyskać środki unijne jak i krajowe. Fundusze unijne na lata 2007-2013 oferują możliwość finansowania projektów w zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym polegających na budowie elektrowni wiatrowych. Środki unijne dostępne w ramach priorytetu 10 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) gwarantują kompleksowe podejście do finansowania rozwoju odnawialnych źródeł energii, w tym energetyki wiatrowej poprzez finansowanie: realizacji projektów OZE, w tym budowy elektrowni wiatrowych; sieci ułatwiających odbiór energii z OZE oraz rozwój przemysłu (dostawców maszyn i urządzeń) dla OZE. W działaniu 10.4 finansowane będą inwestycje umożliwiające wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, w tym budowa lub zwiększenie mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej wykorzystujących energię wiatru. Minimalna wartość projektu wynosi 20 mln zł. O środki mogą starać się m.in. przedsiębiorcy, maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowalnych. Plan finansowania elektrowni wiatrowej może zakładać, obok funduszy unijnych, również inne źródła publiczne, np. w formie pożyczki preferencyjnej z NFOŚiGW.
Energia odnawialna to energia, której zasoby same się odnawiają i z tego względu jest to energia niewyczerpalna i ekologiczna. Najważniejszymi źródłami energii odnawialnej jest m.in. energia wiatru. Energia wiatru przekazywana jest na energię elektryczną.
Dla gminy Bielany jest to pozyskanie dużego kontrahenta, a co za tym idzie – w przyszłości duży zastrzyk finansowy w postaci wpływających podatków do budżetu gminy. Gmina Bielany będzie pierwszą gminą na Mazowszu, na terenie której powstanie pierwsza farma wiatrowa.
W gminie Bielany, w Wojewódkach Górnych powstanie potężna farma wiatrowa. W Sokołowie Podlaskim 24 października 2008 r. powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością "POLSKA ENERGIA WIATROWA". Prezesem spółki jest Krzysztof Czarkowski, wiceprezesami: Wiesław Niedziółka i Adam Wnuk- Lipiński.
Krzysztof Czarkowski jest brokerem ubezpieczeniowym w Sokołowie Podlaskim, Wiesław Niedziółka prowadzi dwie fermy indyków rzeźnych w okolicach Sokołowa (w Dziegietni – 4,2 tys. m2 i w Kolonii Krypy- 4,5 tys. m2). Jesienią 2008 r. wystąpili oni do gminy Bielany o wydanie warunków technicznych i pozwolenia na budowę farmy. I etap prac obejmuje wybudowanie 6 turbin wiatrowych o mocy 1,5 MW każda. Docelowo jest przewidziana budowa 16 turbin wiatrowych. Orientacyjny koszt budowy I etapu to kilkadziesiąt milionów złotych.
Na taką inwestycję obecnie można pozyskać środki unijne jak i krajowe. Fundusze unijne na lata 2007-2013 oferują możliwość finansowania projektów w zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym polegających na budowie elektrowni wiatrowych. Środki unijne dostępne w ramach priorytetu 10 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) gwarantują kompleksowe podejście do finansowania rozwoju odnawialnych źródeł energii, w tym energetyki wiatrowej poprzez finansowanie: realizacji projektów OZE, w tym budowy elektrowni wiatrowych; sieci ułatwiających odbiór energii z OZE oraz rozwój przemysłu (dostawców maszyn i urządzeń) dla OZE. W działaniu 10.4 finansowane będą inwestycje umożliwiające wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, w tym budowa lub zwiększenie mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej wykorzystujących energię wiatru. Minimalna wartość projektu wynosi 20 mln zł. O środki mogą starać się m.in. przedsiębiorcy, maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowalnych. Plan finansowania elektrowni wiatrowej może zakładać, obok funduszy unijnych, również inne źródła publiczne, np. w formie pożyczki preferencyjnej z NFOŚiGW.
Energia odnawialna to energia, której zasoby same się odnawiają i z tego względu jest to energia niewyczerpalna i ekologiczna. Najważniejszymi źródłami energii odnawialnej jest m.in. energia wiatru. Energia wiatru przekazywana jest na energię elektryczną.
Dla gminy Bielany jest to pozyskanie dużego kontrahenta, a co za tym idzie – w przyszłości duży zastrzyk finansowy w postaci wpływających podatków do budżetu gminy. Gmina Bielany będzie pierwszą gminą na Mazowszu, na terenie której powstanie pierwsza farma wiatrowa.
Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne
Intuicyjnie wydaje nam się, że elektryczne ogrzewanie jest najdroższym z możliwych. Zazwyczaj tak jest, ale...wcale nie jest to oczywiste.
Ogrzewanie elektryczne kojarzy się większości z nas z farelką czy ewentualnie elektrycznym olejowym kaloryferem. Włączamy go, gdy jest nam zimno i czekamy aż w pokoju zrobi się cieplej. A potem obserwujemy z zaskoczeniem rachunki za energię elektryczną.
O ile ogrzewanie elektryczne jest tylko używane w okresach przejściowych, czy jako dodatkowe źródło ciepła dla uzupełnienia centralnego ogrzewania czy np. kominka, wtedy wydatki na energię nie są mocno dokuczliwe. Inna sprawa, gdy piec grzewczy na prąd służy nam przez całą zimę. Mamy do wyboru...marznąć albo płacić.
Sytuacja się nieco zmienia, gdy masz dwutaryfowy licznik, wtedy możesz włączać piec w nocnej taryfie. Jeśli jest to dla Ciebie niezbyt wygodne (komu chciałoby się wstawać w niedzielę o 6. rano tylko po to, by wyłączyć piec?), możesz kupić automat, który zrobi to sam. Wtedy zużywasz tańszy prąd a ciepło masz...w nocy i przez kilka godzin w południe. Czyli dokładnie wtedy, gdy potrzebujesz go najmniej albo wcale, bo jesteś poza domem.
Krok w przód w oszczędzaniu to tzw. piec akumulacyjny. Jest wielki i ciężki, bo składa się przede wszystkim z ciężkiego wkładu magazynującego (akumulującego) ciepło. Zasilany nocną taryfą nagrzewa się a następnie oddaje ciepło przez resztę dnia. Dzięki temu ciepło jest przez cały dzień, a energia zużywa się tylko w nocy. To zalety, ale są też i wady. Podstawowa to strasznie długi czas rozgrzewania. Jeśli przyjedziesz do wyziębionego mieszkania po powiedzmy tygodniowym urlopie i marzyć będziesz tylko o tym, by się rozgrzać, pozostanie Ci jedynie zrobić gorącą herbatę, bo piec akumulacyjny będzie rozgrzewać się przez kilka godzin. I to w sytuacji, gdy go włączysz w taryfie dziennej, około dwa razy droższej niż nocna. W przeciwnym wypadku przyjdzie Ci jeszcze czekać aż zacznie się taryfa nocna i w sumie ciepło będziesz mieć dopiero następnego dnia rano.
Niestety, takie piece akumulacyjne, najwięcej ciepła oddają zaraz po wyłączeniu. Wieczorem, przed rozpoczęciem nocnej taryfy, są zazwyczaj wystudzone. A przecież to właśnie wtedy najbardziej potrzebujemy ciepła...
Kolejnym etapem ewolucji są tzw. piece akumulacyjne z rozładowaniem dynamicznym. Zwykły piec akumulacyjny oddaje ciepło stopniowo, gdy przepływa przezeń powietrze. Piec z rozładowaniem dynamicznym wyposażony jest w wentylator, który wymusza przepływ powietrza i oddaje ciepło w momencie, w którym jest ono potrzebne. Gdy wentylator jest wyłączony, piec praktycznie nie traci ciepła. Z tego względu nawet wieczorem, kilkanaście godzin po naładowaniu, może jeszcze wydobyć z siebie sporo ciepła.
Ogrzewanie elektryczne prostym grzejnikiem jest na pewno najdroższe. Ogrzewanie akumulacyjne jest znacznie tańsze, może być tańsze od olejowego a w przypadku droższych dostawców gazu -- nawet od gazowego.
Ogrzewanie podłogowe często polega na zamontowaniu elektrycznych elementów grzejnych. Ten sposób ogrzewania wyklucza zastosowanie pieców akumulacyjnych, ale odpowiednio gruba wylewka betonowa na warstwie grzejnej będzie magazynować ciepło i oddawać je stopniowo. Jeśli w podłodze umieszczone zostaną przewody grzewcze, przez które będzie płynąć woda z zasobnika ciepła ogrzewanego elektrycznie, będzie to czymś w rodzaju centralnego ogrzewania z kotłem akumulacyjnym.
Ogrzewanie elektryczne kojarzy się większości z nas z farelką czy ewentualnie elektrycznym olejowym kaloryferem. Włączamy go, gdy jest nam zimno i czekamy aż w pokoju zrobi się cieplej. A potem obserwujemy z zaskoczeniem rachunki za energię elektryczną.
O ile ogrzewanie elektryczne jest tylko używane w okresach przejściowych, czy jako dodatkowe źródło ciepła dla uzupełnienia centralnego ogrzewania czy np. kominka, wtedy wydatki na energię nie są mocno dokuczliwe. Inna sprawa, gdy piec grzewczy na prąd służy nam przez całą zimę. Mamy do wyboru...marznąć albo płacić.
Sytuacja się nieco zmienia, gdy masz dwutaryfowy licznik, wtedy możesz włączać piec w nocnej taryfie. Jeśli jest to dla Ciebie niezbyt wygodne (komu chciałoby się wstawać w niedzielę o 6. rano tylko po to, by wyłączyć piec?), możesz kupić automat, który zrobi to sam. Wtedy zużywasz tańszy prąd a ciepło masz...w nocy i przez kilka godzin w południe. Czyli dokładnie wtedy, gdy potrzebujesz go najmniej albo wcale, bo jesteś poza domem.
Krok w przód w oszczędzaniu to tzw. piec akumulacyjny. Jest wielki i ciężki, bo składa się przede wszystkim z ciężkiego wkładu magazynującego (akumulującego) ciepło. Zasilany nocną taryfą nagrzewa się a następnie oddaje ciepło przez resztę dnia. Dzięki temu ciepło jest przez cały dzień, a energia zużywa się tylko w nocy. To zalety, ale są też i wady. Podstawowa to strasznie długi czas rozgrzewania. Jeśli przyjedziesz do wyziębionego mieszkania po powiedzmy tygodniowym urlopie i marzyć będziesz tylko o tym, by się rozgrzać, pozostanie Ci jedynie zrobić gorącą herbatę, bo piec akumulacyjny będzie rozgrzewać się przez kilka godzin. I to w sytuacji, gdy go włączysz w taryfie dziennej, około dwa razy droższej niż nocna. W przeciwnym wypadku przyjdzie Ci jeszcze czekać aż zacznie się taryfa nocna i w sumie ciepło będziesz mieć dopiero następnego dnia rano.
Niestety, takie piece akumulacyjne, najwięcej ciepła oddają zaraz po wyłączeniu. Wieczorem, przed rozpoczęciem nocnej taryfy, są zazwyczaj wystudzone. A przecież to właśnie wtedy najbardziej potrzebujemy ciepła...
Kolejnym etapem ewolucji są tzw. piece akumulacyjne z rozładowaniem dynamicznym. Zwykły piec akumulacyjny oddaje ciepło stopniowo, gdy przepływa przezeń powietrze. Piec z rozładowaniem dynamicznym wyposażony jest w wentylator, który wymusza przepływ powietrza i oddaje ciepło w momencie, w którym jest ono potrzebne. Gdy wentylator jest wyłączony, piec praktycznie nie traci ciepła. Z tego względu nawet wieczorem, kilkanaście godzin po naładowaniu, może jeszcze wydobyć z siebie sporo ciepła.
Ogrzewanie elektryczne prostym grzejnikiem jest na pewno najdroższe. Ogrzewanie akumulacyjne jest znacznie tańsze, może być tańsze od olejowego a w przypadku droższych dostawców gazu -- nawet od gazowego.
Ogrzewanie podłogowe często polega na zamontowaniu elektrycznych elementów grzejnych. Ten sposób ogrzewania wyklucza zastosowanie pieców akumulacyjnych, ale odpowiednio gruba wylewka betonowa na warstwie grzejnej będzie magazynować ciepło i oddawać je stopniowo. Jeśli w podłodze umieszczone zostaną przewody grzewcze, przez które będzie płynąć woda z zasobnika ciepła ogrzewanego elektrycznie, będzie to czymś w rodzaju centralnego ogrzewania z kotłem akumulacyjnym.
Oszczędzamy na ogrzewaniu
Poniższy tekst jest fragmentem mojego artykułu o
zmniejszaniu kosztów ogrzewania.
1. Obniżenie temperatury w pokoju o 1°C nie spowoduje drastycznej zmiany odczuwanego komfortu cieplnego, ale straty ciepła zmniejszą się o kilka procent. 20°C to dobra temperatura dla większości pokoi.
2. Nie wietrz pokoju, gdy włączone są grzejniki. Po odkręceniu kaloryferów wszystkie okna w pokoju powinny być pozamykane.
3. Jeśli Twój piec / kocioł wyposażony jest w filtr powietrza, czyść go regularnie.
4. Odpowietrz kaloryfer, gdy tylko usłyszysz, że jest zapowietrzony (zaczyna wtedy głośniej szumieć).
5. Wymień stare, nieszczelne, jednoszybowe okna na nowoczesne, dwu- lub trzyszybowe.
6. Zainwestuj w wentylację mechaniczną, którą można precyzyjnie sterować, zamiast wentylacji grawitacyjnej.
7. Jeśli w Twojej piwnicy czy garażu temperatura ma wynosić powiedzmy 5°C, drzwi do tego pomieszczenia powinny być tak dobrze zaizolowane, jak drzwi zewnętrzne.
8. Jeśli ogrzewasz dom energią elektryczną, korzystaj z pieców akumulacyjnych z rozładowaniem dynamicznym. Niech działają w drugiej, nocnej (pozaszczytowej) taryfie.
9. Zainstaluj w instalacji centralnego ogrzewania automatykę: programator pogodowy, czasowy, regulator pokojowy.
10. Jeśli korzystasz z kotła / pieca olejowego, po każdej dostawie paliwa reguluj palnik.
zmniejszaniu kosztów ogrzewania.
1. Obniżenie temperatury w pokoju o 1°C nie spowoduje drastycznej zmiany odczuwanego komfortu cieplnego, ale straty ciepła zmniejszą się o kilka procent. 20°C to dobra temperatura dla większości pokoi.
2. Nie wietrz pokoju, gdy włączone są grzejniki. Po odkręceniu kaloryferów wszystkie okna w pokoju powinny być pozamykane.
3. Jeśli Twój piec / kocioł wyposażony jest w filtr powietrza, czyść go regularnie.
4. Odpowietrz kaloryfer, gdy tylko usłyszysz, że jest zapowietrzony (zaczyna wtedy głośniej szumieć).
5. Wymień stare, nieszczelne, jednoszybowe okna na nowoczesne, dwu- lub trzyszybowe.
6. Zainwestuj w wentylację mechaniczną, którą można precyzyjnie sterować, zamiast wentylacji grawitacyjnej.
7. Jeśli w Twojej piwnicy czy garażu temperatura ma wynosić powiedzmy 5°C, drzwi do tego pomieszczenia powinny być tak dobrze zaizolowane, jak drzwi zewnętrzne.
8. Jeśli ogrzewasz dom energią elektryczną, korzystaj z pieców akumulacyjnych z rozładowaniem dynamicznym. Niech działają w drugiej, nocnej (pozaszczytowej) taryfie.
9. Zainstaluj w instalacji centralnego ogrzewania automatykę: programator pogodowy, czasowy, regulator pokojowy.
10. Jeśli korzystasz z kotła / pieca olejowego, po każdej dostawie paliwa reguluj palnik.
Subskrybuj:
Posty (Atom)